Wednesday 10 December 2014

Baibal Nih Nupi/pasal Ngeih A kan Fial Maw?





Biahmaithi:
Nupi/pasal ngeih lo cu Baibal cawnpiaknak ralchanh in nun a si, tiah an chim tawn. Cucaah dirhmun le sining nih a pek lo zongah Pathian nawlngeih lonak cun, tiah a si khawh chung in, nupi/pasal a kawl mi kan tam. Mah te hmanh nih i kawl kho loin nu le pa nih lunrethei in kawlpiak a haumi zong tampi kan um. Asiah, nupi/pasal ngeih hi, Baibal nih, tuah hrimhrim dingin, a kan fialmi a si kun maw?

 

Nupi/pasal Ngeih Hrimhrim Dingin Baibal Nih A Kan Fial, Titu Hna Tanlaknak:


Genesis 2:18 ah pei “Pathian nih mipa a mah lawng i a um hi a tha lo, hawi le bawmtu ka serpiak lai,” tiah a ti caah nupi/pasal cu ngeih rhimhrim ding a si, an ti.

Hi Baibal cacang hi vawlei cungah Adam pakhat lawng a rak um lio caan ah chimmi bia a si caah nihin kan vawlei thilsiningah, direct in, tuktonh awk a that deuh lo lengah a cunglei Baibal cacang hi tha tein rel hmanh, “Nawl peknak (imperative) siloin chimhruak mi (declarative)” tu a si. Cucaah hi Baibal cacang hi nupi/pasal ngeih hrimhrim ding, timi nawlpek (command) nak cacang a si lo, tihi kan hngalh a hau.

Malakhi 2:15 ah “Pathian nih nangmah cu amah he pum khat le thlarau khat in an ser lo maw? Cu bantukin a tuahmi ah cun aa tinhmi zeidah a si? Aa tinhmi cu Pathian a ṭihzahmi fale ngeih kha a si. Cucaah ahohmanh nih nan nupile kha zumhawktlak loin nan umtak hna lai lo”, tiah a ti caah nupi/pasal cu ngeih hrimhrim ding, tiah an ti.

Hi Baibal cacang ahhin tthitumnak ah/in, Pathian nih tuah a duhmi (the purpose of marriage) kong fiang tein chim a si. Sihmanhsehlaw mi vialte nih nupi/pasal ngeih dih ding, timi nawlpeknak leikap a chim bak lo. Nupi/pasal a ngei mi hna nih an nupi/pasal sinah zumh awktlak tein um ding le Pathian tihmi fale chuahter ding hi, hika cacang nih nawlpek (command) mi a si.


Tthitumnak cu khrih le khrihfabu pehtlaihnak muisam langhtertu a si caah nupi/pasal cu ngeih rhimhrim awk a si ko, tiah an ti than (Eph 5:22-33; Is 54:5; Jer 31:32; Hos 2:16). Hi cacang hna hi Genesis chungah kan hmuhmi tthitumnak khi Pathian nih hna a tlakpi timi langhtertu le dirkamhtu, Baibal cacang an si. 

Tahchunhnak ah Pathian nih pastor dirhmun (pastorship) cu hna a tlakpi mi dirhmun pakhat a si, nain zumtu dihlak pastor si dih u, tiah nawl a kan pe bak lo: Pastor si dingin laksawng a pekmi, an um ve (Ephesian 4:11). Cu bantukin tthitumnak cu Pathian nih hna a tlakpi mi bu (institution) cu a si hrimhrim, nain mi vialte nih nupi/pasal ngeih dih ding, tinak cu a si hlei lo. Nupi/pasal ngei dingin duhnak (desire) pek a si lo mi zong mi tampi an um ve.


Nupi/pasal Ngeih Cu Nawlpek Siloin Duhthim Awk In Chiahmi A Si:


I Corinthians 7:8-9 “…keimah bantuk hin nan mah lawng cio in nan um ah a ṭha deuh ko lai, 9sihmanhsehlaw nan duhnak kha nan i sum khawh lo ahcun vaa ṭhi vaa um ko u, duhnak in a kangh in kangh nakin i ṭhit-um cu a ṭha deuh”, tiah kan hmuh.

Hihi mi cheukhat nih “Baibal nih nupi/pasal ngeihnak in ngeih lo dingtu a kan cawnpiak deuh,” timi chimnak ah an hman sual tawn. Sihmanhsehlaw hi ka Baibal cacang ahhin nupi/pasal ngeih lo dingin a kan cawnpiak, tiah direct in lakawk tha a chimmi pakhat hmanh a um lo. A bia donghnak ah pum pak duhnak biapi ah a chiah zungzal. Cucaah hi Baibal cacang nih a fiantermi cu nupi/pasal ngeih cu pumpak cio duhnak ningin a si awk a si ko, tihi a si.


Tlangkawmnak

Kan Baibal Biakam Hlun le Biakam Thar cawnpiakmi kan zohtonh tikah nupi/pasal ngeih dih ding ti zong a si lo i, ngeih lo dih ding, ti zong a si fawn lo. A fiang mi cu nupi/pasal ngeih ding le ngeih lo ding cu pumpak kan mah cio sining, duhnak le dirhmun ah aa hngetmi a si, tihi si ko. Nupi/pasal ngeih rhimhrim dingin Baibal nih nawl a kan peknak cacang a um lo. Cucaah hi kongah hin, thuk tukin, nu le pa an i thlak awk a si lo. Ngeih dingmi nungak/tlangval ahcun an ithlak awk asinain “ngei lai maw, lai lo” ahcun pumpak duhnak a si awk a si. Na sining, riantlaihmi le dirhmun nih a pek lo tuk i, nangmah zong nih na duh lem lo ahcun nupi/pasal na ngeih lo zongah, Baibal ningin, sualphawt cu na si lai lo. Biapi asimi cu, ngeih ding in bia na khiah i na ngeih ahcun Pathian sunparnak na duh caah sisehlaw, ngeih lo dingin bia na chah i, ngei loin na um zongah, Pathian sunparnak na duh ruang thiamthiam tuah siseh, tihi a si!


Nupi/pasal ngei bak ko ning, tiah a lung chungin biathlehnak a tuahmi   le a ngei cangmi vialte hna nih kan hngalh peng dingmi le kan tuah hrimhrim dingmi hna cu:

·        Nupi/pasal ngeih cang hnu ah tthen ti lo ding.
·        Nupi/pasal ngeih cang hnu ah nu/pa dang duhzulh ti lo ding.
·        Pathian tihmi fale chuahter ding.

Note: Ngeih lo taktak in nun chung um, ngamh tung lo ahcun kum-khua a luan tuk hlan ah ngeih ah a tha. Hngah sawhsawh in sau tuk hngah cu, thih tiang lungsiaherh in hngah peng nak a si.



1 comment:

  1. Na hrilhfianh ning a faing kho taktak! Kan i lawm tuk. A tawite in a faing tuk. Hi bantukhi kei zong ka duh ngai. Ka ti thiam lo. Saupi pi in ca ka tial theu. A tawi tung i, fiangmi hi a tha! Khah! Kan i lawm. Rak kan tial piak lengmang ko.

    ReplyDelete