Thursday 21 April 2022

Thiang Thlarau Huham Cu Thlacammi hna Sinah a Phân

Hihi lamkaltu hna nun zongah a dikmi a si. Zisu nih an sinah nawlpek le biakam a pek hna ti hi philh hlah. Luke nih Zisu nih, “Jerusalem chuahtâk lo ding le Pa biakam kha hngak dingin nawl a pek hna,” (Apo 1:4) tiah a `ial. Hi biakam hi thiltikhawhnâk huham kamhnâk a si – vawlei nawr khawhnâk ding biakam a sizia Zisu nih Lam. 1:8 ah “Asinain nan cungah Thiang Thlarau a phâk tikah, thiltikhawhnâk nan ngei lai i Jerusalem le Judah ram vialte, Samaria ramkip le vanhram deng tiangin ka biahngaltu nan si lai,” ti mi nih hin a fehter. Bawipai nawlpêk kha zulin thiltikhawhnâk huham kamhmi i ruahchan pahin inn cungdot ah an hung kai i thla an cam. 

Bible nih, “Cu vialte cu nu hna le Zisu nu Mary, Zisu nau le hna he donghcat loin ruahnâk pakhat in thlacam le nawlnâk kha an tuah,” (Apo 1:14) tiah kan hmuh. Ni 10 a rauh hnuah Thiang Thlarau cu thletbungh a si i Jerusalem kawhhran cu ai `hang i huham in thomh a si. A rauh hlanah thawng`habia he vawlei kha chuak lakin an nawr. Vawlei cungah Thiang Thlarau toih a sinâk hmun kipah thlacamnâk a um hmasa zungzal ti hi na hngal maw? Thanghnâk tuanbia hngal tak takmi Dr. J. Edwin Orr nih, “Pathian nih a mile sinah thil thar zeimaw a tuah lai pauh ah, thlacamnâk ngei dingin a tuah ta zungzal,” tiah a ti. 

Amerika ram thanghnâk a vei hnihnâk (1794-1840) a phâk hlanah, Pathian nih Isaac Backus tiah kawhmi pa kha `thanghnâk caah thlacamnâk hoha duhnâk thinlung ngei dingin a lung a thawhter. Cân tlawm te chungah kawhhran tampi le zûmtu thong tampi nih `thanghnâk caah thla an cam i a rauh hlanah Thiang Thlarau a rak phân, cuticun thong za tampi Pathian pennâk chungah luhpi an si. A voi thumnâk `thanghnâk a phâk hlanah, Pathian nih Jeremiah Lanphier thinlung ah Thiang Thlarau toihnâk um dingah thlacam duhnâk thinlung a ngeihter. Zûmtu dang zong nih cu `thanghnâk caah thlacam ah tel ve hna seh ti a duh caah, New York khuapi, Dutch Church biakinn hlun pi thlalangawng ah ca te, “~thangnâk ca thlacamnâk ah tel ve a duhtu pauhpauh, ra u, thlacam`i u si ,” tiah a tar. A ni khatnâk ah cun amah lawng thla a cam. A hmai zarh ah thlacamtu mi 20 an si. A rauh hlanah New York khuapi hmun dangdang ah `thanghnâk ca thlacamtu a za a za in an um. A donghnâk ah Pathian nih an thlacam a leh hna i Thiang Thlarau a rung phân. Hi `thanghnâk hi kum hnih dengmang a nguh i mi ting nga le thing hra karlak Pathian pennâk chungah luhpi an si. Kum 1904 ah missionary rual kha Korea ramah kawhhran derh a si rih lo caah an lung a fak. 

Korea ram cu Kristian biaknâk hi a um hrimhrim rih lo, anmah ram chung biaknâk lawng a um. Missionary rual hna cu ni fatin Korea ram caah thla an cam. Korea ram ah a ummi mission vialte nih ni khat ah nazi pahnih cio Korea ramah `thanghnâk a tlun nâkhnga thla an cam. Zarh kar zeimaw zat hnuah Thiang Thlarau a rung phân i cân tlawm te chungah mi thong sawmnga an piangthar i kawhhran ah an lut. Cuticun Korea ramah a fekmi kawhhran a dir. Hibangin Thiang Thlarau toihnâk hi khukbilnâk ruang i a ummi a rak si zungzal. South Afrika ram i pastor a rak `uanmi Andrew Murray nih hibantuk Thiang Thlarau toihnâk hi a tep ve, “Thlacamnâk hi thiltikhawhnâk huham a si, cu chirhchanin thlarau fang ahnâk cu a um tawn,” tiah a ti. Kan hnu 2004 i Lairam Hakha khuapi zongh an teh ve mi `thanghnâk zong kha thlacamnâk ruangah a si kha! ~thanghnâk a phâk hlanah, piangthar zûmtu hna nih thla an cam tuk i a min men Kritian hna zong nih piantharnâk mi tampi nih an co. Kum 2005 December thla ah Kawlram ah ra in, hmun dangdang ah crusade nei dingin ka nupi he anka sawm. 

Kawlram khawpi bik Yangon ah vanlong in kan phân i cuticun myo fate Kale ah kan zuang. Kale ah kan riak i a thaizing ah Lairam khawpi Hakha lei panh in kan kal, nazi 14 chung maw`aw kan i cit hnuah Hakha khawpi cu kan phân. Kan phâk zan ah pumhnâk kan ngei cawlh, Thiang Thlarau umpinâk cu kan nun nih kan hngalh cio. April 2004 ah Pathian rian`uantu mi tlawmte hna nih `thanghnâk caah thlacam duhnâk an ngei. Mi 400 hrawng zong tlâng cungah kai in thla an cam. Ni thum le zan thum chung hna rawlul in Thiang Thlarau cawlcâng dingin thla an cam. Cubangin a bu pipi i thlacamnâk cu `um thum hrawng an ngei. Hakha khuapi hi Khristian khawpi ti a si nain, a min men Kristian an tam i piangthar kristian cu tlawmte lawng an si. Kawlram Kristian hrimhrim hi piangthar an tlawm tuk. 

Cubangin thlacamnâk hruaitu evangelist hna hohatnâk in Hakha khuapi ahcun Pathian biachimnâk an ngei. Khawruahhar ngai mi 10000 lai an ra i mi zeimawzat nih piantharnâk an co. Cuticun Hakha khuapi `thanghnâk ruangah mi tampi Pathian pennâk chungah luhpi an si. Ngol loin zan 279 bak pumhnâk/thawng`habia chimnâk an ngei. Hakha khua ah a phânmi `thanghnâk zong hi Thiang Thlarau toihnâk um ding ah cun thlacamnâk hi a tawh a si ti kha aka hngalhter. Thlacamnâk hi Pathian thinlung thlennâk ding caah a si lo, zeicatiah Pathian thinlung cu a fiang ciami a si. Pathian nih cun `thanghnâk phâkter hi a duhmi a si. Thlacamnâk timi cu Pathian biakam amah sinah phâkter le cu a biakam tlinter dingah zumhnâk he amah Pathian hal hi a si.

Rev. Dr Rual Uk lehmi cauk chung in lakmi a si.



No comments:

Post a Comment